Reenacting.eu

Odtwórstwo wydarzeń historycznych ma długą historię - dłuższą niż historia turniejów! Znamy dziś zapisy kronikarskie z epoki starożytnego Egiptu, Grecji lub Rzymu, kiedy to przypominano dla potrzeb publicznych wielkie zwycięstwa militarne. W 1687 roku król James II odtworzył oblężenie Budapesztu na polach Hunslow Heath. W okresie wojen napoleońskich regularne oddziały wojskowe i milicja inscenizowały w Hyde Parku wielkie bitwy dla mieszkańców Londynu.

Od lat sześćdziesiątych XX w. kwitnie w Europie Zachodniej żywe odtwórstwo historyczne wydarzeń militarnych począwszy od epoki starożytnych Greków i Rzymian, poprzez średniowiecznych rycerzy, barokowych muszkieterów, aż do czasów epopei napoleońskiej, wojny secesyjnej i nowoczesnej wojny w Zatoce Perskiej. W Polsce zjawisko “ruchu rycerskiego” znane jest od 1977 roku a bardziej widoczne i masowe stało się od początku lat dziewięćdziesiątych. Dopiero jednak od pięciu lat cieszy się dużą popularnością.

Idea odtwórstwa historycznego jest bardzo popularna w całej niemal Europie. Wielu ludzi spędza aktywnie wolny czas, poświęcając się historical re-enacment, czyli odtwarzania historii. Zjawisko to jest też nazywane - historical re-creation, czyli historyczne odtwórstwo. Naukowcy w badawczych ośrodkach uniwersyteckich piszą o live interpretation lub revitalization, czyli żywej interpretacji [historii] lub ożywianiu. W prasie zachodniej zjawisko to określa się living history, czyli żywa historia. W krajach anglosaskich (szczególnie) bardzo popularne jest odtwarzanie wszelkich form życia w dawnych wiekach w ramach różnych periodycznych czasów. I tak mamy tam: Rzymian, Celtów, Hunów, rycerzy średniowiecznych, Landsknechtów, Zulusów, wojska z epoki wojny trzydziestoletniej, wreszcie całe żołnierskie wieki XVIII i XIX aż do II wojny światowej, a nawet później. Ruch ten skupia entuzjastów militariów z dawnych wieków. Bez względu na to, czy odtwarzają Celtów, Mameluków, średniowiecznych chłopów pańszczyźnianych, czy żołnierzy z I wojny światowej, nazywają siebie “odtwórcami historycznymi”!

Wszelkie te stowarzyszenia i często nieformalne grupy są absolutnie wolne od idei: politycznych, społecznych, religijnych czy doktrynalnych. Ich członkowie dobrze się bawią, spędzając w ten sposób swój wolny czas. Wkładają w ten proceder sporo wysiłku, energii i pieniędzy. Aby usystematyzować wiedzę i przybliżyć Czytelnikowi istotę problemu, pokuszę się o sformułowanie definicji “zabawy w rycerstwo”, czyli tak naprawdę ODTWÓRSTWA HISTORYCZNEGO.

Odtwarzaniem “żywej historii” nazywam proces wielowątkowego i wielopoziomowego rekonstruowania sposobu życia ludzi w przeszłości, na podstawie interpretacji zachowanych zabytków i źródeł historyczno-archeologicznych.

Do odtwórstwa historycznego zaliczamy: grupy odtwarzające militarne życie codzienne oddziałów wojskowych, rycerskich, samurajskich i wojowniczych; grupy odtwarzające życie codzienne, tradycje plemienne i szczepowe (np. Indian amerykańskich, Zulusów w RPA), a także tradycje narodowe czy zwyczaje pewnych grup społecznych (grupy odtwarzające życie chłopów i rolników lub robotników w Anglii i USA). Odtwórstwo historyczne przyjmuje na całym świecie postać wieloaspektową, taką jak: powszechne działania edukacyjne i popularyzatorskie, podtrzymanie lokalnych tradycji narodowych, reklama turystyczna, aspekt edytorski, podejmowanie projektów badawczych w ośrodkach uniwersyteckich (tzw. archeologia eksperymentalna), fachowa konsultacja przy produkcjach filmowych i aspekt marketingowy!

Grupy hobbystów - odtwórców historycznych na całym świecie niejednokrotnie jednoczą swe wysiłki przy opracowywaniu wspólnych projektów i widowisk. Pierwszą grupą odtwórców historycznych zajmujących się średniowieczem, założoną w Polsce na przełomie 1995 i 1996 roku było Pierwsze Polskie Stowarzyszenie Turniejowe Liga Baronów. Ta grupa po raz pierwszy w Polsce sformułowała zasady i nazewnictwo dotyczące odtwórstwa historycznego, zwanego inaczej “żywą interpretacją” i funkcjonuje po dziś dzień w polskich i europejskich strukturach odtwórstwa historycznego.

Powyższy artykuł jest fragmentem książki pt. “Konno w boju” autorstwa Tomasza Szajewskiego. Książka ukazuje historię powstania jazdy/kawalerii i rycerstwa od czasów mitycznych do schyłku turniejów. Autor odsłania tajniki szkolenia jeźdźców i zmiany jakie zachodziły w taktyce walki.